Aydın Doğan Çocuk Kitabı İllüstrasyonu Ödülü

37. Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması kapsamında düzenlenen Çocuk Kitabı İllüstrasyonu Ödülü’nün kazananları bugün belli oldu.

Çocuk Kitabı İllüstrasyonu Ödülü Önce Hayal eseriyle Zeynep Özatalay ve Sihirbaz Kıvrık Bıyık ve Muhteşem Gösterisi eseriyle Şeyda Ünal arasında paylaştırıldı.

Başarı Ödülleri:

  • Mantarların İsyanı / Pelin Turgut
  • Bir Ses / Çağrı Odabaşı
  • Büyük Sevbeni / Akın Düzakın
  • Dönme Dolap / Hüseyin Sönmezay
  • Tohum Saçan Şapkam / Kübra Teber
  • Yağmur Adam ve En Güzel Dans / Uğur Altun

Görsel kaynak burada

Aydın Doğan Çocuk Kitabı İllüstrasyonu Ödülü

Ödül hakkında daha fazla şey yazasım yok ama beni buraya yazmaya iten başka bir sebep var. Çizerler! Biliyorum yine tehlikeli sulara geçtim ama düşündüklerimi kısa da olsa paylaşmak istedim.

Benim için kapaktaki görsel çok önemli. Bir kitaba elimin gitmesi ve gitmemesi arasındaki o çizginin önemli kriterlerinden biri. Yazarı sevmek farklı bir konu. Şöyle örnek vereyim, Andreas Steinhöfel‘i ne kadar sevdiğimi duymayan kalmadı sanırım. (Konu kendisine kadar gitmediyse diye hatırlatayım dedim.) Okumadığım ve bir türlü ilerleyemediğim bir kitabı kaldı, o da Pırıltılı ile Kokuş. Elbette konuyu, yazarı es geçiyor değilim ama kitaba elim gitmiyor bir türlü.

Küçük Hanım kitabına kitapçıda denk gelmiş ve kapak çizimine vurulup almıştım, yıllardır çok sevdiğim kitaplardan biri mesela. Kapak ve içerikte bunun devamının sağlanabilmesi öyle önemli ki…

Çizimler

Görsel sanatlar konusunda okuma yapmaya ve alanı anlamaya, yorumlamaya çalışıyorum. Çok ilerlediğimi de açık söyleyeyim düşünmüyorum. Ama yine de okuldaki eğitimden de gelen veya tamamen kişisel bir şekilde ilerleyen “tat alma” ve “görsel zevk” diyebileceğim bir hassasiyetim var. Yaklaştığım yer çok subjektif olduğundan belki de şimdiye kadar pek kişiyi ilgilendirebileceğini düşünmedim ama canım şu an birazını paylaşmak istiyor. Sabah uyanamadığımda muhtemelen yine “Ben yine blog yazıp uykusuz kaldım değil mi?” diyeceğim ama olsun.

Yazar-çizer birlikteliği ve uyumu mesela, resimli kitap için olmazsa olmaz bir konu. Çizim ayrı bir okumayı da beraberinde getirebiliyorsa tadına doyum olmuyor.

Peki, çizimleri harika olduğu için çok sevdiğimiz ve çizer ön plandaymış diyebileceğimiz bir resimli kitap için sadece yazarın başarısından bahsedilmesi size ne hissettiriyor? Beni kahrediyor mesela. Hiç haddim olmadığı için susuyorum. Ama pek çok çizerin hakkının yenildiğini de düşünüyorum.

Türkiye’de daha yeni yeni yazar ve çizer isimleri aynı puntolarla ve yan yana yazılmaya başlandı. Önceden çizer sanki küçük bir detaymış gibi kenarda kalıveriyordu. Tam buradan telif haklarına da girsem mi yoksa oradan hiç çıkamam mı bilmiyorum ama bir kitap için yazara da çizere de aynı telifin ZATEN veriliyor olması gerekirken bu, çizerlerin büyük mücadeleleri neticesinde yeni yeni oluşmaya başladı. (Bkz: Ben Bir İllüstratörüm Topluluğu)

Çizim konusuyla devam edecek olursam, öncesinde çizgisi ilgimi pek de çekmemiş fakat bir kitabıyla benim için parlayan ve takibime aldığım pek çok kişi var.

Çizerin, çizdiği kitabı sevmesi gerekli mi? Gereklilik biraz profesyonellik algısı mıdır bilmiyorum ama bir çizerin çizdiği kitabı severek çizmesi ile şahlandığını biliyorum. Bu minik detaylardan bile anlaşılıyor.

Bazen şu da olabiliyor, çizerin sosyal medyada şahane çizimlerle dolu bir hesabı varsa onun elimizdeki kitap için de uygun olabileceğine dair fikir yürütüyoruz ancak kitaba bakınca hayal kırıklığı yaşayabiliyoruz. Bunun sebebi biraz portfolyonun orada görülmesinin yeterli olabileceği kanısı mı yoksa teslim tarihi hep yakın ve acil işlerle çizerin zor durumda kalması mı bilmiyorum.

Çizimler çok fazla benzediği için kitapların da aynı olduğu yanılgısına düşürecek kadar aynı karakter üzerinden defalarca giden çizerler de var. Çok tanınmış isimler oldukları için bu durumun sadece beni rahatsız ettiğini düşünüyorum artık.

Sevdiğim İllüstrasyonlar

Mutlaka birilerini unutacağım ama dönüp baktığımda sevdiklerimin bir arada olması bana mutluluk verecek. Hikâyelerden tamamen  (hadi kısmen diyelim) bağımsız bir çizim sevme hâli bu:

  • Felicita Sala (Şu hayatta ennnnn sevdiğim çizerlerden biri) / Joan Proctor ve tüm kitapları
  • Shaun Tan / Onun için ayrı bir kategori eklemeliydim aslında!
  • Gurudi / Bir Damla Deniz ve tüm kitapları
  • Susanna Mattiangeli / Tüm çizimleri
  • Oliver Jeffers / The Heart And The Bottle ve tüm kitapları
  • Suzy Lee / Tüm kitapları
  • Francesca Sanna / Tüm kitapları
  • Sydney Smith / Tüm çizimleri
  • Albertine / İncelikli Şeyler
  • Mac Barnett / Kurt Ördek ve Fare
  • Levi Pinfold / Karabaş
  • Benji Davies / Tüm kitapları
  • Mark Janssen / Bir Aslan İstiyorum
  • Phoebe Wahl / Sonya’nın Tavukları
  • Leo Lionni / Tüm kitapları
  • Anna Llenas / Boşluk ve tüm kitapları
  • Başak Günaçan / Şuşu ve Üçteker (Karga detayı için podcast yayın bile yapmıştım.)
  • Zeynep Özatalay / Kelebek
  • Gökçe Akgül / Mavi’nin Mutluluğu
  • Akın Düzakın / Acaba
  • Özlem Korçak / Nunu
  • Gökçe Yavaş Önal / Zizi Karakteri ve İçimdeki Buhranlar
  • Burak Tuna / Kapak çalışmalarının pek çoğu
  • İpek Kay / Neden?
  • Sahar Bardaie / Tohumun Rüyası
  • Burcu Yılmaz / Filler Muzlu Süt Sever
  • Orhan Ata / Soso’nun Kompost Kitabı
  • Mısra Karahan / Ejderhalar Nezle Olmasın
  • Pelin Turgut / Balık Değil Fok (Harika bir kitap)
  • Gonca Mine Çelik / Çiçekli Şiirler
  • Kıymet Ergöçen / Boynuyamuk 
  • Deniz Üçbaşaran / Hepsi diyebiliyor muyum?
  • Aysun Berktay Özmen / Yazar-çizer olması eserlerine yansıyor.
  • Şafak Okdemir / Büyükannemin Sarı Keçisi
  • Hüseyin Sönmezay / Dönme Dolap
  • Uğur Altun / Zor Balık
  • Müjde Başkale / Pek çok eserini seviyorum ama Sıfır’ın Yaz Tatili harika.
  • Vaghar Aghaei / Değirmenci ile Baykuş
  • Senta Urgan / Anneannemin Fotoğrafları (Hikâye ile uyumu müthiş.)
  • Rukiye Ulusan / Yogayı Seviyorum!
  • Ece Zeber / Sırası Mı Şimdi? ve Ezgi Berk birliktelikleri
  • Can Göknil / Yazar-çizer olması eserlerine yansıyor.
  • Seda Mit / Desenlerine bayılıyorum
  • Gökçe İrten Girgin / Siz Hiç Bir Kitaba Sarıldınız Mı?

Ödülü kazanan isimleri tebrik ediyor ve tatlı çizerlerimize bizi böyle tatlı kitaplarla buluşturdukları için teşekkür ediyorum.

İyi ki varsınız!

(İsmini unuttuklarım için affola.)

lokumcocuk

1 Yorum

  1. Avatar
    Gamze Özdemir Kasım 24, 2021

    Çok yerinde bir değerlendirme olmuş. Bir resimli kitabı kitap yapan bence çizerdir. Onsuz birçok resimli kitap bence şiirdir. Metinleri kadar çizimleri de konuşulmalı kitapların. İllüstrasyonlar üzerinden de paralel okuma yapılabilir bunları anlatmalı. Böyle böyle öğreniyor çocuk edebiyatına ilgi duyanlar. Yayıncılar ve herkesler 🙂

    Ben en sevdiğim çizer kim diye düşündüm de… öyle çok ki neredeyse çoğu en sevdiğim. Ama britta teckentrup, sarah massini, lucy flemings öistende olmadığı için şurada isimlerini zikretmek istedim.

    Yerli çizerler açısından da ne kadar nitelikli çizerlerimiz olmuş dedim yazını okurken. Orhan Ata Ay Pastanesi, Volkan Akmeşe Gölgem ve Ben, Pelin Turgut Bir Sonbahar Öyküsü, Gökçe İrten Kitap Karıncası, Ceyhun Şen Gün Bey’in Penceresi de benim çok beğendiğim yerli çizerlerin eserleri 🙂

    Cevapla

Yorum yapabilirsin

<